Nền kinh tế Nga và Trung Quốc ngày càng xích lại gần nhau hơn

Ngày 15/9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp mặt trực tiếp lần đầu tiên kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi đầu năm. Trong cuộc gặp gỡ tại Thế vận hội Bắc Kinh hồi tháng 2, họ khẳng định tình bạn của họ là “không giới hạn”. Kể từ đó, Nga ngày càng thắt chặt quan hệ với Trung Quốc, khi Mỹ và châu Âu áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt.

Thương mại giữa hai nước đang bùng nổ, khi Nga tích cực tìm kiếm thị trường mới, trong khi Trung Quốc – nền kinh tế có quy mô gấp 10 lần Nga – cũng tích cực tìm kiếm hàng hóa giá rẻ. Trung Quốc đang mua nhiều dầu mỏ và than đá của Nga để giải quyết cuộc khủng hoảng nhiên liệu trong nước. Trong khi đó, Nga trở thành thị trường hàng đầu cho tiền tệ của Trung Quốc. Các công ty Trung Quốc cũng đang đổ vào đây, lấp đầy khoảng trống mà các thương hiệu phương Tây để lại.

Hồ sơ thương mại

Số tiền Trung Quốc chi cho hàng hóa Nga trong tháng 8 đã tăng 60% so với cùng kỳ năm ngoái lên 11,2 tỷ USD, theo Cục Hải quan Trung Quốc. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga cũng tăng 26% trong tháng 8, lên 8 tỷ USD.

Tổng cộng trong 8 tháng đầu năm, kim ngạch trao đổi hàng hóa giữa Trung Quốc và Nga đã tăng 31% lên 117,2 tỷ USD. Con số này giống với 80% năm ngoái.

Đối với Trung Quốc, Nga hiện đóng góp 2,8% tổng kim ngạch thương mại, tăng so với mức 2,5% vào cuối năm ngoái.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nga kể từ trước khi xảy ra xung đột, đóng góp 16% tổng kim ngạch ngoại thương. Giờ đây, vai trò của Bắc Kinh ngày càng lớn, trong bối cảnh Nga bị đẩy vào suy thoái kinh tế vì các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Ngân hàng trung ương Nga đã ngừng công bố dữ liệu thương mại chi tiết khi xung đột ở Ukraine nổ ra. Bruegel – một công ty tư vấn kinh tế có trụ sở tại châu Âu – đã phân tích số liệu thống kê từ 34 đối tác thương mại hàng đầu của Nga gần đây và ước tính rằng Trung Quốc đóng góp 24% xuất khẩu của Nga trong tháng Sáu.

Neil Thomas, nhà phân tích cấp cao tại Eurasia, nhận định: “Quan hệ thương mại Nga-Trung bùng nổ do Trung Quốc tận dụng cơ hội mua dầu giá rẻ của Nga và thay thế các doanh nghiệp châu Âu rời khỏi thị trường này”.

Vào tháng 5, Nga đã thay thế Ả Rập Saudi trở thành nhà cung cấp dầu lớn nhất của Trung Quốc. Matxcơva đã giữ vị trí này trong ba tháng liên tiếp, cho đến tháng Bảy, theo dữ liệu mới nhất từ ​​Hải quan Trung Quốc.

Nhập khẩu than từ Nga của Trung Quốc cũng đạt mức cao nhất trong 5 năm vào tháng 7, với 7,42 triệu tấn.

Renminbi dần dần phổ biến ở Nga

Cuộc chiến ở Ukraine đã đẩy nhu cầu về đồng nhân dân tệ ở Nga tăng cao, khi các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Moscow không thể tiếp cận thị trường tài chính toàn cầu và khó có được USD và euro.

Giao dịch bằng đồng nhân dân tệ trên Sở giao dịch chứng khoán Matxcova tương đương với 20% của tất cả các giao dịch tiền tệ chính trong tháng 7 Kommersant (Nga), tỷ lệ này trong tháng 1 chỉ là 0,5%.

Theo báo cáo, khối lượng giao dịch đồng Nhân dân tệ – đồng rúp hàng ngày cũng lập kỷ lục mới vào tháng trước, vượt qua khối lượng giao dịch đồng rúp – USD lần đầu tiên trong lịch sử. RT.

Số liệu thống kê của SWIFT cũng cho thấy trong tháng 7, Nga là thị trường thanh toán bằng đồng nhân dân tệ lớn thứ ba thế giới ngoài Trung Quốc. Vào tháng Hai, Nga thậm chí còn không lọt vào top 15.

Các công ty và ngân hàng của Nga cũng đang ngày càng sử dụng đồng nhân dân tệ trong thanh toán quốc tế. Tuần trước, tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga cho biết họ sẽ bắt đầu niêm yết giá khí đốt bằng đồng nhân dân tệ và đồng rúp. Ngân hàng VTB cũng sẽ cho phép chuyển tiền bằng đồng nhân dân tệ sang Trung Quốc.

Đối với Bắc Kinh, đây là một động lực thúc đẩy tham vọng quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ của nước này. “Việc Nga tăng cường sử dụng đồng nhân dân tệ đã đưa Trung Quốc tiến thêm một bước với tham vọng thúc đẩy đồng nội tệ, giảm sự phụ thuộc vào các tổ chức tài chính phương Tây và gia tăng ảnh hưởng của nước này trên thị trường tài chính quốc tế.” Thomas bình luận.

Doanh nghiệp Trung Quốc lấp đầy khoảng trống ở Nga

Điện thoại thông minh Trung Quốc chiếm 2/3 doanh số bán điện thoại thông minh mới tại Nga trong quý II, Reuters dẫn dữ liệu của nhà bán lẻ điện tử Nga M.Video-Eldorado cho biết. Thị phần điện thoại thông minh Trung Quốc tại Nga đã dần tăng từ 50% trong quý đầu tiên lên 70% vào tháng Sáu.

Xiaomi là hãng nổi tiếng nhất vào tháng 7, với 42% thị phần, theo Kommersant. Trong khi đó, Samsung – từng là tên tuổi dẫn đầu – chỉ là 8,5%. Apple hiện nắm giữ 7%. Hai công ty này từng chiếm một nửa thị phần tại Nga, nhưng sau đó đã ngừng bán sản phẩm mới khi xung đột nổ ra.

Theo hãng phân tích dữ liệu Autostat của Nga, ô tô Trung Quốc cũng áp đảo Nga, chiếm 26% thị phần trong tháng 8. Con số này cao hơn nhiều so với chỉ 9,5% trong quý đầu tiên. Các nhà sản xuất ô tô lớn trên toàn cầu, bao gồm Ford và Toyota, đã rút khỏi thị trường Nga trong năm nay.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, quan hệ thương mại Nga-Trung cũng có giới hạn. Ông Thomas nói, việc Trung Quốc không hỗ trợ Nga về mặt quân sự hoặc công nghệ có thể khiến nước này “nằm trong phạm vi trừng phạt của Mỹ”.

Ngoài ra, kinh tế Trung Quốc trong năm nay cũng thu hẹp mạnh, hạn chế khả năng hỗ trợ Putin của ông Tập. Các chính sách chống dịch bệnh và kiềm chế đầu cơ bất động sản đã làm giảm rõ rệt tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc trong năm qua.

Hà Thu (theo CNN)